Turistički centar „Srbija na dlanu“
Srebrno jezero, Srbija
Konkurs za idejnoarhitektonsko i
urbanističko rešenje turističkog centra
specijalna nagrada- I plasman
Autori:
Branislav Mitrović, dia
Jelena Perović, dia
Anđelka Ćirović, m.arch
Dragana Jeremić, dia
Projektanti:
Nemanja Zimonjić,m.arch
Ognjen Krašna, m.arch
Jelena Kuzmanović, m.arch
Miloš Paunović, dia
Saradnici:
Biljana Apostolović, dia
Dragana Grahovac, m.arch
Marija Blagojević, m.arch
Projektovano: 2009.
Idejno rešenje turističkog naselja na Srebrnom jezeru je rezultat analize zatečenih prirodnih i građenih resursa konkursom predviđene parcele i njenog šireg okruženja. Prostorne i programske odluke u idejnom rešenju donešene su sa namerom da afirmišu topografiju i geometriju prirodnog konteksta i podrazumevaju očuvanje i dopunu zatečenog zelenog fonda. Kao razultat analize građene sredine, zaključeno je da postojeći objekti i arhitektonske intervencije narušavaju kvalitet prirodnog ambijenta jezerske obale. Dakle, osnovna namera ovog rešenja je da kroz aplikaciju i interpretaciju tradicionalinih prostornih i građevinskih principa nadgradi prirodne kvalitete i potencijale predmetne lokacije.
Jedna od osnovnih karakteristika konkursom predviđene parcele je njen atraktivan položaj u odnosu na obalu Srebrnog jezera i mrežu kolskog i pešačkog saobraćaja koja je uokviruje. Ovakav prostorni kvalitet je kroz predloženo urbanističko rešenje upotrebljen za pozicioniranje reperne tačke kao centralnog i uvodnog motiva jezerskog šetališta. Planirani prostorno programski reper specifičnim ambijentalnim identitetom povezuje kolsku pristupnu zonu, i javne obalske prostore.
Analizom topografije terena, saobraćajnih veza i građene strukture, na lokaciji su ustanovljene četiri glavne prostorne akse.
Prema analizi konkursnog programa, zonirani su javni sadržaji i pozicionirane smeštajne jedinice. Na glavnoj aksi koja povezuje saobraćajni pristup lokaciji i postojeći obalni ambijent, formiran je duboki trg koji se povezuje sa zonom šetališta i predlaže artikulaciju javnog obalskog prostora jezera. Dinamička artikulacija trga postignuta je denivelacijom terena i rasporedom ugostiteljskih i kulturno-edukativnih sadržaja. Dva denivelisana trga povezana su amfiteatrom, prostorom koji je otvoren za različite programske događaje. Vizure gornjeg trga i amfiteatra su usmerene prema jezeru, i angažuju donji trg kao scenski prostor.
U toku projektnog procesa kroz različite prostorno programske varijante razmatrani su objekti koji su predhodno pozicionirani na lokacji. Kroz ispitivanje vizura i veza javnih prostora planiranog koncepta sa postojećim javnim prostorom šetališta i plaže, predviđeno je uklanjanje jugoistočnog objekta koji je zatečen na lokaciji, jer blokira vizure i ometa pešačku komunikaciju. Istočni objekat zadržan, adaptiran i uključen u planirano prostorno programsko rešenje. Ostale prostorne ose koncipirane su tako da regulišu položaj predmetne parcele u odnosu na saobraćajnu mrežu i relaciju planiranog kompleksa sa susednom građenom strukturom.
Osa paralelna pešačkoj komunikaciji predlaže proširenje šetališta u cilju afirmacije ugostiteljskih sadržaja turističkog kompleksa i njihovog povezivanja sa sadržajima hotela na susednoj parceli. Aksa koja uspostavlja relaciju sa jugoistočnom zatečenom građenom strukturom na susednoj lokaciji, povezuje javne prostore planiranog kompleksa u kontinuitet sa dunavskim šetalištem, marinom i prevodnicom.
Arhitektura predviđena konkursnim rešenjem koristi prirodne potencijale za artikulaciju ambijentalne celine i na taj način uspostavlja relaciju sa prirodnim okruženjem. Zadržan je najveći procenat kvalitetnih stabala zatečenih na lokaciji i predviđeno je novo ozelenjavanje koje afirmiše ambijentalne kvalitete projektovanih sadržaja. Smeštajne jedinice pozicionirane su tako da njihovo uklapanje omogući afirmaciju i korišćenje zatečene atmosfere prirodnog ambijenta.
Arhitektonski izraz idejnog rešenja u oblikovnom i funkcionalnom smislu zasnovan je na superponiranju dve matrice.
Savremena interpretacija tradicionalnih motiva čini matricu koja iznova aktuelizuje proporcijske odnose tradicionalne srpske arhitekture i njene dominantne oblikovne elemente koji su upisani u mentalnu mapu pojedinca. Etno motivi tradicionalne arhitekture nisu aplicirani pukom kompilacijom tradicionalnih elemenata. Kos krov, drveni bondruk i malterisani zid transponovani su u savremenom kontekstu kroz tehnološki aktuelne sisteme gradnje. Kvalitet je postignut pažljivom analizom tradicionalne graditeljske logike koja, primenjena kroz savremenu tehnologiju, omogućava udobnost i komfor. Analiza porodične etno kuće ukazuje na arhetipski model koji je dimenzionalno uslovljen; prema tome, proporcijska i funkcionalna transpozicija tradicionalnih elemenata različito je primenjena na smeštajne jedinice, u odnosu na prostore sa javnim sadržajima. Smeštajne jedinice su stambenom funkcijom omogućile primenu proporcijske, funkcionalne i oblikovne logike građevinske tradicije; javni sadržaji provociraju eksperiment i inovaciju pri upotrebi etno motiva. Dakle, javni zatvoreni i natkriveni prostori na kreativan i inovativan način prezentuju skalu različitih interpretacija etno motiva tradicionalne srpske arhitekture, ali ne i na proporcijske odnose tradicionalne kuće jer se u mnogome razlikuju od savremenih korisničkih zahteva.
Posebno oblikovan karakteristični ambijent oformljen je smeštanjem originalnih starih srpskih kuća na prostornoj osi koja vezuje matricu tradicionalnih kuća iz različitih regiona Srbije. Ova linija čini prikaz originalne srpske aritekture kroz sekvence scenografije starog srpskog sela uz tradicionalni scenario korišćenja prostora. Kolaž prostornih i programskih elemenata vezanih za ovu osu ima za cilj da prezentuje tradicionalni način života kroz prostorne elemente i teksture, čije je doživljavanje i razumevanje omogućeno mapom savremenih čitanja.
Cilj predloženog arhitektonsko urbanističkog rešenja je da kroz prikaz i interpretaciju tradicionalnih prostornih i graditeljskih motiva srpske arhitekture i kroz logiku savremenih potreba turističkog naselja konstruiše skalu različitih mikro ambijenata u odnosu na zatečene prirodne resurse. Ovi mikro ambijenti povezani su javnim prostorom trga kao novim motivom identifikacije na obali Srebrnog jezera.
